09.07.2014: ASCO 2014 – Οι σημαντικότερες εξελίξεις

Το παρακάτω κείμενο αναδημοσιεύεται από την πλατφόρμα ενημέρωσης και στήριξης ασθενών με καρκίνο Care Across.

---

Η Αμερικάνικη Εταιρεία Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) διοργάνωσε το ετήσιο Συνέδριό της στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών τον μήνα που πέρασε. Η φετινή διοργάνωση είχε ιδιαίτερο χαρακτήρα καθώς ήταν το 50ο Συνέδριο, ενώ προσέλκυσε πάνω από 30 χιλιάδες συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο.
Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και δεκάδες Έλληνες ιατροί, καθώς και πλήθος επαγγελματιών του χώρου της Ογκολογίας, από όλη την Ελλάδα.
Κατά την διάρκεια του Συνεδρίου παρουσιάσθηκαν νέες γνώσεις και πληροφορίες για την θεραπεία διάφορων μορφών καρκίνου.
Οι κυριότερες παρατίθενται ανά κατηγορία όγκου:

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ:

• Σε ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα στον πνεύμονα, συνοδευόμενο από μοριακή έκφραση του γονιδίου γνωστού ως ALK, το στοχευμένο φάρμακο Crizotinib βρέθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικό σε σύγκριση με χημειοθεραπεία. Συγκεκριμένα, οι μελέτες έδειξαν ότι βελτίωσε σημαντικά τον χρόνο ζωής χωρίς εξέλιξη του καρκίνου. Παρομοίως, το φάρμακο αυτό αποδείχθηκε αποτελεσματικό στις σπάνιες περιπτώσεις  ασθενών με αδενοκαρκίνωμα που έχουν σημαντική μοριακή έκφραση του γονιδίου ΜΕΤ. Και στις δύο περιπτώσεις, οι έρευνες αναφέρουν πως η τοξικότητα του φαρμάκου ήταν ήπια και καλώς ανεκτή από τους ασθενείς. 
• Το στοχευμένο φάρμακο Ramucirumab ενίσχυσε την δράση της χημειοθεραπευτικής ουσίας Docetaxel σαν δεύτερης γραμμής θεραπεία στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονος. 
• Πολύ σημαντική ήταν η ανακοίνωση για τους ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα που έχουν την μετάλλαξη EGFR, στους οποίους το στοχευμένο φάρμακο Afatinib σε δύο μελέτες έδειξε υπεροχή αποτελεσμάτων έναντι της χημειοθεραπείας. Μάλιστα βελτίωσε και την συνολική επιβίωση των ασθενών εκείνων που είχαν την μετάλλαξη σε ειδικό τμήμα του υποδοχέα EGFR που επιστημονικά αποκαλείται «εξώνιο 19». 
• Το Ceritinib είναι ένα νέο στοχευμένο φάρμακο που δρα σε ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα πνεύμονος, που μοριακά εκφράζουν το γονίδιο ALK. Μάλιστα είναι αποτελεσματικό και σε εκείνους τους ασθενείς που έχουν λάβει Crizotinib και έχουν υποτροπιάσει λόγω ανάπτυξης «αντοχής» απέναντι στην συγκεκριμένη θεραπεία.

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ:

• Το Trastuzumab παραμένει το πιο σημαντικό φάρμακο σε γυναίκες με καρκίνο μαστού που έχουν το γονίδιο HER-2 θετικό, που έχουν χειρουργηθεί και πρόκειται να λάβουν συμπληρωματική φαρμακευτική θεραπεία. Οι προσπάθειες να αντικατασταθεί από το Lapatinib ή να συνδυασθεί μαζί του δεν προσέδωσε σημαντικό όφελος. Αυτά είναι τα αποτελέσματα  της διεθνούς κλινικής μελέτης φάσης 3 με την ονομασία ALTTO. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η συγκεκριμένη σειρά μελετών ξεκίνησε το 2007 με πάνω από 8 χιλιάδες ασθενείς με καρκίνο του μαστού HER-2 θετικό. 
• Στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με καρκίνο μαστού ευαίσθητο στις ορμόνες, η χορήγηση Exemestane και η αναστολή της λειτουργίας των ωοθηκών θεωρήθηκε μια εναλλακτική θεραπεία, σε σχέση με την συνηθισμένη χορήγηση Tamoxifen και αναστολή της λειτουργίας των ωοθηκών. Μάλιστα, οι γυναίκες που έλαβαν Exemestane είχαν ελαφρώς μακρύτερο χρόνο ζωής χωρίς εξέλιξη του καρκίνου. Ίσως η τοξικότητα να προβληματίζει αλλά είναι μία εναλλακτική λύση που ο χρόνος θα δείξει την αξία της. 
• Ενδιαφέρουσα ήταν η μελέτη που παρουσιάσθηκε για βελτίωση της γονιμότητας στις γυναίκες που έλαβαν χημειοθεραπεία, δεν είχαν περάσει ακόμα στην εμμηνόπαυση, και δεν χαρακτηρίζονται από ορμονική ευαισθησία. Η συγχορήγηση μίας ουσίας που αναφέρεται ως «ανάλογο LHRH», η οποία αναστέλλει την ωοθηκική λειτουργία βοήθησε τις γυναίκες αυτές αργότερα στη ζωή τους να τεκνοποιήσουν ευκολότερα.

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ:

• Πολύ σημαντική θεωρήθηκε η ανάλυση των αποτελεσμάτων μιας μελέτης σε ασθενείς με υψηλού κινδύνου προχωρημένο καρκίνο προστάτη. Συγκεκριμένα, η συγχορήγηση χημειοθεραπείας (Docetaxel) και ορμονικής θεραπείας υπήρξε αποτελεσματικότερη από ό,τι η ορμονοθεραπεία μόνη της. Τα αποτελέσματα αυτά αλλάζουν τα δεδομένα για την συγκεκριμένη ομάδα ασθενών, καθώς επιμήκυναν τον χρόνο ζωής τους.

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΩΟΘΗΚΩΝ:

• Στην ομάδα των γυναικών με ορώδες καρκίνο ωοθηκών εστίασε η επιστημονική κοινότητα. Συγκεκριμένα, σε ασθενείς που έχουν λάβει στο παρελθόν Πλατίνα και έχουν υποτροπιάσει, αλλά εξακολουθούν να είναι ευαίσθητες στην Πλατίνα, η συγχορήγηση των καινοτόμων φαρμάκων Olaparib και Cediranib έδειξαν αυξημένη αποτελεσματικότητα, έναντι του Olaparib μόνο του. Το αποτέλεσμα αυτό δημιουργεί αισιοδοξία για την δυνατότητα αντικατάστασης της χημειοθεραπείας ή συγχορήγησης. Η εν λόγω μελέτη φάσης 2 έγινε σε 9 κλινικές, με συμμετοχή περίπου 100 γυναικών, μεταξύ Οκτωβρίου 2011 και Ιουνίου 2013.

ΜΕΛΑΝΩΜΑ:

• Ο συνδυασμός των φαρμάκων Nivolumab και Ipilimumab αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικός σε ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη μετάλλαξης στο BRAF γονίδιο. Ο συνδυασμός αυτός δοκιμάστηκε σε μελέτη φάσης 1, και θα δοκιμασθεί σε περισσότερους ασθενείς σε περαιτέρω μελέτες που έχουν ήδη ξεκινήσει. 
• Το ειδικό μονοκλωνικό αντίσωμα ΜΚ-3475 δοκιμάσθηκε σε 411 ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Οι δοκιμές θα συνεχισθούν σε επόμενο στάδιο κλινικής μελέτης.
• Το εγκεκριμένο φάρμακο για προχωρημένο μελάνωμα Ipilimumab δοκιμάσθηκε σε άτομα που χειρουργήθηκαν σε αρχικό στάδιο μελανώματος και είχαν υψηλό κίνδυνο υποτροπής. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι αρκετά ενθαρρυντικά, καθώς έδειξαν ότι το συγκεκριμένο φάρμακο ελαττώνει τις πιθανότητες υποτροπής της νόσου. Η ανάλυση της μελέτης θα συνεχισθεί από την διεθνή επιστημονική κοινότητα.

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ:

• Η συγχορήγηση Bevacizumab ή Cetuximab και χημειοθεραπείας με FOLFOX ή FOLFIRI σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο παχέος εντέρου χωρίς μετάλλαξη στο K-RAS έδωσε παρόμοια αποτελέσματα. Επομένως η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από τα κλινικά χαρακτηριστικά κάθε ασθενούς. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η συγκεκριμένη μελέτη (φάσης 3) ξεκίνησε το 2004, και συμμετείχαν πάνω από χίλιοι ασθενείς.
• Σε καρκίνο του ορθού που έχει χρησιμοποιηθεί χημειο-ακτινοθεραπεία προ της εγχείρησης, η μετεγχειρητική χημειοθεραπεία με την προσθήκη Oxaliplatin έχει ευεργετικά αποτελέσματα σε σχέση με την χορήγηση μόνο Fluorouracil και Leucovorin. Αυτά ήταν τα αποτελέσματα δύο συγκεκριμένων κλινικών μελετών με συμμετοχή άνω των χιλίων ασθενών η κάθε μία.

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ:

• Σε καρκίνο του θυρεοειδούς που είναι διαφοροποιημένος και έχει εμφανίσει αντοχή στο ραδιενεργό ιώδιο, η χορήγηση Lenvatinib βελτίωσε τον χρόνο ζωής χωρίς εξέλιξη του καρκίνου. Αυτό είναι μέρος από τα αποτελέσματα μίας κλινικής μελέτης φάσης 3, η οποία είχε τη συμμετοχή 400 περίπου ασθενών.